002. Preporuka RSS za primenu mera osnovne životne podrške – kardiopulmonalne resuscitacije (kpr) i pružanje mera prve pomoći u široj zajednici (vanbolnički srčani zastoj) tokom pandemije covid-19

KOME JE NAMENJENA OVA PREPORUKA

Ova preporuka namenjena je svima koji primenjuju i sprovode KPR na nivou mera Osnovne životne podrške BLS – AED i druge mere prve pomoći u vanbolničkom okruženju.
Ova preporuka namenjena je svim osobama koje reaguju kao građani ili obučeni spasioci, a koje pri tome mogu imati blizak kontakt sa simptomatskim i potencijalno zaraženim osobama sa COVID-19 infekcijom.
Ove preporuka se odnose na profesionalce i članove volonterskih organizacija koji u sklopu svojih aktivnosti pružaju trenutnu asistenciju i pomoć osobi sa simptomima dok ne stigne stručna medicinska pomoć.
Na kraju ove preporuke nalaze se dodatni saveti za policijske službenike, službenike graničnog dela kao i druge angažovane službenike na migraciono/imigracionim poslovima.

RAZLOG IZMENE VAŽEĆEG ERC PROTOKOLA

OSNOVA DONOŠENJA PREPORUKE

Vođeni ovom idejom, ali i činjenicom da osim humanističkih vrednosti pružanje prve pomoći u određenom obimu predstavlja i zakonsku obavezu, Resuscitacioni Savet Srbije je uz konsultacije i u saradnji sa Nacionalnim resuscitacionim savetima u Evropskim zemljama, Evropskim Resuscitacionim Savetom, Američkom organizacijom za Srce, te najposle ILCOR komitetom, po hitnom postupku doneo preporuke koje imaju za cilj da sačuvaju navedene civilizacijske tekovine, ali i minimalizuju opasnost od širenja COVID 19 infekcije i prenošenja bolesti na one koji unesrećenom pružaju pomoć.
Resuscitacioni Savet Srbije jeste vodeća strukovna organizacija u oblasti resuscitacione medicine u Republici Srbiji, zvaničan je partner Evropskog resuscitacionog saveta u oblasti Resuscitacione medicine. U trenutku postojanja pandemije COVID 19, te brojnih pitanja koja su nam postavljena Resuscitacioni Savet Srbije je, u okvioru svojih nadležnosti i onoga što jeste predmet naučnog I stručnog izučavanja, utvrdio izmene i dopune važećih Preporuka 2015 za zbrinjavanje Životno ugroženog pacijenta.

IZMENE PREPORUKA 2015

U postojećim algoritmima Preporuka 2015 nije posebno naglašen deo koji se odnosi na bezbednost spasioca.

PROVERA BEZBEDNOSTI

Tokom pandemije COVID 19 pri sprovođenju BLS- AED i mera prve pomoći, posebno kada je žrtva nepoznata spasiocu, smatramo da postoji rizik prenosa infekcije, te svi postupci spasioca treba tome da budu prilagođeni.
U slučaju nesreće obavezno prvo nazvati Sužbu hitne medicinske pomoći na broj 194 i u komunikaciji sa njima preduzeti akcije spasavanja.
Resuscitacioni Savet Srbije smatra da treba razlikovati akciju spasioca koji kao laik, građanin pomaže unesrećenom, od akcije lica koja su u procesu rada obavezna da pružaju prvu pomoć, odnosno od pripadnika vojske, policije i drugih službi koje tokom vandrednog satanja uspostavljaju red, ali i pomažu građanima.
Pristup unesrećenom u uslovima COVID 19 okruženja, treba da vrše samo osobe koje su opremljene i obučene po preporukama odgovarajućih tela – Komisije za sprečavanje širenja zaraznih bolesti, Preporuke Ministarstva zdravlja, Uputstva zavoda za zaštitu zdravlja.
U radnim organizacijama poslodavac treba da obezbedi odgovarajuću zaštitnu opremu za lica koja su zadužena za pružanje mera prve pomoći.

PREPORUKA ZA PROVERU DISANJA

repoznati srčani zastoj, tražiti odsustvo znakova života i odsustvo normalnog disanja.
Proveru vršiti postavljanjem ruke nad grudni koš unesrećenog – osetiti i posmatrati pokrete grudnog košaPostojeća preporuka GLEDAJ – SLUŠAJ – OSETI proglašava se nevažećom tokom pandemije COVID 19.
Proveru disanja vršiti bez približavanja obraza i uha nad lice žrtve
Proveriti da li je hitna pomoć na putu. Ako postoji podatak o postojanju COVID 19 infekcije, to obavezno saopštiti dispečeru službe 194.

PRIMENA VEŠTAČKOG DISANJA POZAJMLJNIM VAZDUHOM

Preporučuje se da se u okviru primene osnovnih mera KPR ne izvode insuflacije tj. ventilacija usta na usta, već samo kontinuirane kompresije grudnog koša. Preporuke Evropskog Resuscitacionog Saveta 2010. za osnovnu životnu potporu navode da je naučno dokazano da KPR sprovedena kontinuiranim kompresijama grudnog koša bez ventilacija može biti jednako efikasna kao i KPR sa ventilacijama i kompresijama grudnog koša u prvih nekoliko minuta nakon ne asfiksijskog srčanog zastoja (srčani zastoj nastao zbog nedostatka kiseonika).
Trenutno je važeća Preporuka Evropskog Resuscitacionog Saveta 2015.: „ako niste osposobljeni ili ne možete izvesti insuflacije, sprovodite samo kompresije grudnog koša, odnosno kontinuirane kompresije grudnog koša brzinom od 100-120 u minuti”.
Zaključak je da se veštačko disanje u okvioru pružanja mera KPR u uslovima COVID 19 ne treba primenjivati, te se obustavlja njeno sprovođenje.
Disanje
• Usta na usta ili
• Usta na face šild ili
• Džepnom maskom
se ne sprovodi.
• Ova preporuka odnosi se na sve osobe koje su u obavezi da pruže pomoć u uslovima COVID 19 pandemije, (volonteri koji pomažu osobama u izolaciji, pripadnici vojske i policije koji sprovode propisane mere Vlade Republike Srbije, pripadnici fizičko-tehničkog obezbeđenja, osobe zadužene za pružanje prve pomoći u radnim organizacijama, a koje uključuju I primenu mera KPR.
• Zdravstveni radnici koji pružaju mere prve pomoći kada nisu na dužnosti sprovode mere BLS – AED, Prva pomoć kao i ostali građani u skladu sa ovom preporukom.